بررسی کشت مریستم حاصل از ساقه های رونده و گیاهچه های درون شیشه ای در دو رقم پاجارو و پاروس توت فرنگی

توت فرنگی (fragaria × ananassa duch.)، هیبریدی است که از تلاقی بین دو گونه آلواکتاپلوئید به نامهای f.chiloensis و f.virginiana بدست آمده است. اهمیت توت فرنگی به خاطر طعم مطلوب و ارزش غذایی آن بالاخص ترکیب غنی از ویتامین آ و ث آن می باشد. با توجه به رشد جمعیت، افزایش تقاضا و نیز افزایش سطح زیر کشت توت فرنگی در مزرعه و گلخانه در ایران و نیز زمان بر بودن روش های کلاسیک اصلاحی، استفاده از روش کشت مریستم برای تولید مواد گیاهی سالم و عاری از ویروس ضروری به نظر می رسد. آزمایش های این تحقیق، شامل دو بخش آزمایش های کشت مریستم و آزمایش های کشت جوانه های گیاهی و بررسی عملکرد آنها در سه زیر کشت می باشد که بر روی دو رقم پاجارو (pajaro) و پاروس (paros) انجام شده است. در چهار آزمایش اول، به بررسی کشت مریستم با استفاده از جوانه های ساقه های رونده حاصل از گیاهان گلخانه ای و کشت مریستم با استفاده از جوانه های گیاهچه های درون شیشه ای، در دو رقم پاجارو و پاروس، دو نوع محیط کشت جامد و مایع با پل کاغذی، پنج نوع تیمار محیط کشت و سه اندازه ریز نمونه (گنبد مریستمی، گنبد مریستمی به همراه یک جفت پریموردیوم و گنبد مریستمی به همراه دو جفت پریموردیوم) پرداخته شد. نتایج بدست آمده، برتری استفاده از گنبد مریستمی به همراه دو جفت پریموردیوم را در تیمار محیط کشت t3 (boxus (1974) + 0.1 mg l-1 bap + 1 mg l-1 iba + 0.1 mg l-1 ga3 + 40g glucose)در محیط کشت جامد، برای تولید گیاهچه های نرمال نشان داد. همچنین بر اساس نتایج، می توان از ساکارز با غلظت g l-1 30 به جای گلوکز، برای تولید گیاهچه های نرمال استفاده کرد. در چهار آزمایش دیگر، به بررسی کشت سه نوع جوانه گیاه توت فرنگی (جوانه گره ای، جوانه انتهائی با روکش اولیه و جوانه انتهائی با روکش ثانویه) و سه مرتبه زیر کشت کردن آنها، در دو رقم پاجارو و پاروس و دو تیمار محیط کشت پرداخته شد. نتایج بررسی کشت جوانه ها و زیر کشت آنها نشان داد که استفاده از جوانه گره ای برای تولید گیاهچه های نرمال مناسب است. همچنین، عموماً تفاوت معنی داری بین دو رقم (به استثنای چند صفت که در آنها اثر رقم نیز معنی دار شد) و دو نوع محیط کشت مورد استفاده دیده نشد. نتایج نشان داد که با استفاده از کشت درون شیشه ای جوانه های گیاه توت فرنگی و زیر کشت کردن آنها، به راحتی می توان اقدام به پرآوری این گیاه نمود و در زمان و هزینه ها صرفه جوئی نمود.